Մեխանիկական աշխատանք և Էներգիա

Մեխանիկական աշխատանքի և Էներգիա Անի Կարապետյան

Էներգիան և կենդանի օրգանիզմները

Էներգիան անհրաժեշտ է բոլոր կենդանի օրգանիզմներին։ Բոլոր կենդանի օրգանիզմներն իրենց անհրաժեշտ էներգիան հիմնականում ստանում են Արեգակից:

Կանաչ բույսերում և որոշ միկրոօրգանիզմներում օրգանական նյութերն առաջանում են լուսասինթեզի ընթացքում, որի համար անհրաժեշտ են Արեգակի էներգիան, ածխաթթու գազ և ջուր:

Օրգանական նյութերի առաջացման ժամանակ անջատվում է թթվածին, այսինքն լուսային էներգիան փոխակերպվում է քիմիական էներգիայի։

Մարդը, կենդանիները և որոշ միկրոօրգանիզմներ անօրգանական նյութերից օրգանական նյութեր չեն ստեղծում։ Նրանք օրգանական նյութերն ընդունում են պատրաստի ձևով՝ սնվելով այլ կենդանիներով, բույսերով։

Նրանց համար այդ օրգանական նյութերը էներգիայի աղբյուր են և այդ նյութերի քայքայման ժամանակ անջատվում է էներգիա։

Այս էներգիան կենդանի օրգանիզմներում ծախսվում է այլ նյութերի սինթեզման, օրգանիզմի կառուցման, աճի, շարժման և կենսագործունեության համար։

Կենդանի օրգանիզմներում քիմիական էներգիայի մի մասը փոխակերպվում է էլեկտրական, լուսային, մեխանիկական և ներքին էներգիաների։

Անջատված էներգիայի մյուս մասը ծառայում է օրգանիզմի տաքացմանը կամ արտահոսում է շրջակա միջավայր ջերմության ձևով: Հայտնի են որոշ բակտերիաներ կամ ցամաքային և ծովային կենդանիներ, որոնք էներգիան արձակում են լույսի ձևով:

Կատվաձուկը, օձաձուկը և որոշ ձկներ պաշտպանվելու, կողմնորոշվելու նպատակով օգտվում են էլեկտրական պարպումներից:

Այսպիսով, կանաչ բույսերը և բակտերիաների մի մասը ստեղծում են օրգանական նյութեր, իսկ մյուս կենդանի օրգանիզմները սնվում են այդ պատրաստի նյութերով:

Տարբեր կենդանի օրգանիզմների միջև նման փոխազդեցությունները կոչվում են սննդային կապեր, որոնց իմացությամբ կազմվում են սննդային շղթաներ:

Օրգանական նյութերի քայքայմանը մասնակցում է օդի թթվածինը: Թթվածնի սակավության դեպքում քայքայման ռեակցիաները դանդաղում են, ուստի պակասում է նաև էներգիան:

Ուշադրություն

Թթվածնի պակասը կամ չլինելը կարող է ունենալ վատ հետևանքներ օրգանիզմի համար:

Կարող ենք ասել, որ մեր մոլորակի վրա կյանքը պարտական է Արեգակին և անմիջականորեն կախված է այդ լուսատուից:

Դպիրյան ընթերցություն

Ընթերցանությունը՝ հաճելի, մատչելի և զարգացնող. Լուսինե Փաշայան

 

Ես ընթերցեցի Լուսինե Փաշայանի  հոդվածը։ Ինձ այն շատ դուր եկավ քանի որ շատ ժամանակակից եղանակներով էր նա իր սովորողներին  սովորեցնում սիրել ընթերցանությունը։ Նաև իմ կարծիքով այդպիսի ընթերցանության ձևը զարգացնում է երեխաների տրաբանությունը և ընթերցանելու որակը։ Այդպիսի խմբերով աշխատելը երեխաներին սովորեցնում է ինչպես պետք է ընկերների հետ միասական  աշխատանք կատարել։ Ես այս նյութը ընտրեցի, որովհետև այն իր մեջ պարունակում էր շատ օգնտակար, ժամանակակից, մատչելի, հաճելի, զարգացնող ոճ և մոտեցումներ երեխաներին սովորեցնել սիրել ընթերցանությունը։ Ինձ այս հոտվածից շատ հետաքրքեցին և դուր եկան այս խոսքերը։ «Որպեսզի սովորողների համար ընթերցանությունը դառնա հաճելի և սպասված աշխատանք, որոշեցի սովորողների համար ընթերցանության նյութերը անհատականացնել՝ ըստ նրանց կարողությունների այնպիսի նյութեր պատրաստել, որ լինեն զարգացնող, բայց ոչ բարդ»։ Ինձ այս խոսքերը դուր եկան քանի որ դա շատ մատչելի է երեխայի համար, որ նա կարողանա իր մտքերը և խոսքերը արտահայտի իր աշխատանքով։

 

Frutas que me gustan

Manzana-խնձոր

Frutilla-ելակ

Platano-բանան

alberchigo-durazno-melocotón

Sandia-ձմերուկ

Melón-սեխ

albaricoque-ծիրան

Anana=piña-արքայախնձոր

Uva-խաղող

nuez-ընկուզեղեն

mora-մոշ

cereza-կեռաս

pera-տանձ

ciruela-սալոր

 

Hablamos en clase (Խոսում ենք դասարանում)

¿Qué fruta te gusta? – Me gustan   la cereza, la frambues, la frutilla, la lima, la granada, el limón, el mango.

Ինչ միրգ եք սիրում?-Ինձ դուր է գալիս բալը, ազնվամորին, ելակը, լաիմը, նուռը, կիտրոնը, մանգոն։

¿Cuál es tu fruta favorita? – Mi fruta favorita es el frutilla en frambues.

Որն է ձեր սիրած պտուղը?-Իմ սիրած պտուղներն են ելակը և ազնվամորին։

¿Cuál es tu color favorito? – Mi color favorito es el rojo.

Որն է քո ամենասիրած գույնը?-Իմ սիրած գույն է կարմիրը։

¿Te gusta la frambuesa? – No, la mora no  me gusta.

Ձեզ դուր է գալիս մոշը?-Ոչ ինձ դուր չի գալիս մոշը։

– Sí, me gusta frambuesa.

Այո՛, ինձ դուր է գալիս ազնվամորին:

¿De qué color es? – Es amarillo.

Որն գույն է?-Սա դեղին է։